به نام خدا و با سلام

سالیان درازی است که اسکناس و سکه وسیله اصلی تبادل کالا و خرید محسوب می شود. هر کشوری سعی میکند از این ابزار برای معرفی نمادهای برجسته فرهنگی خود استفاده کند. اگر نگاهی به اسکناس های کشورهای دیگر دنیا بندازیم،‏ می بینیم که چگونه برای معرفی رهبران خود و بزرگترین نمادهای فرهنگی کشور خودشون تلاش میکنند.

در تاریخ اسلام نیز ضرب سکّه به نام بزرگان معمول بوده است؛ به عنوان نمونه ضرب سکّه به نام امام رضاعلیه السلام در عصر ولایت عهدی آن حضرت، از رویدادهای قابل توجّه آن عصر است.

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی یکی از بهترین نمادهای تبلیغ فرهنگ اسلامی و نفی جلوه های طاغوتی، جایگزین سازی نمادهای برتر دینی بر روی اسکناس ها بود.  چاپ تصویر حرم امام رضاعلیه السلام بر یک روی اسکناس های هزار تومانی و نیز چاپ تصویر حرم حضرت معصومه علیها السلام در یک طرف اسکناس های پانصد تومانی یکی از آن نمونه هاست.

اما پس از گذشت چند سالی از انقلاب به جای آن، تصاویر کوه دماوند در پشت اسکناس هزار تومانی و گل و بلبل بر یک طرف اسکناس پانصد تومانی نقش بسته است و از سویی، شاهد هستیم که تصویر بارگاه امام رضاعلیه السلام از اسکناس هزار تومانی صد برابر تنزل داده شده و بر روی سکّه ده تومانی قرار گرفته و نیز تصویر بارگاه حضرت معصومه علیها السلام از اسکناس پانصد تومانی صد برابر تنزل داده شده و بر روی سکه پنج تومانی منقوش شده است و از طرفی پاییز سال 1383 آخرین مهلت اعتبار اسکناس های هزار تومانی و پانصد تومانی طرح قدیم مطرح شد؛ یعنی در عمل حذف تصاویر حرمین امام رضا و حضرت معصومه علیهما السلام از اسکناس های رایج کشور.

به راستی اگر این حرکت از نگاه فرهنگی آگاهانه و عمدی باشد، چه نام خواهد داشت؟ اگر از دیدگاه اقتصادی هم به مسائل نگاه کنیم، آیا بارگاه امام رضا و حضرت معصومه علیهما السلام از قوی ترین جاذبه های زیارتی و گردشگری کشور نیست؟

برگرفته از نشریه فرهنگ کوثر، شماره 58